සුද්දා හදපු ලංකාවේ ප්‍රවාහනය…
එගොඩ මෙගොඩ යාකළ සුද්දා
වර්ෂ 1865ට පෙර මෙරට මාර්ග බොහොමයක් යෙදී තිබුණේ ඉතා දුෂ්කර ආකාරයට දිගු දුර ප්‍රමාණයකින් ගමන් අවසානයට ළඟාවීමට හැකි ආකාරයටය. මෙයට ප්‍රධාන බාධක රැසක් යෙදී තිබිණි. එනම් ප්‍රධාන ගංගා රාශියකින් එහා මෙහා සමීප දුර වෙන්කර තිබීමය. මෙයට හොඳම විසඳුම පාලම් ඉදිකිරීම බව වටහා ගත් සර් හෙන්රි වෝර්ඩ් ඊට ආරම්භය සපයමින් ගම්පොළ, කටුගස්තොට, තෙල්දෙණිය හා කිතුල්ගල පාලම් ඉදිකරවන ලදී, එයින් මෙරට පාලම් ඉදිකිරීමට නව පණක් ලැබිණි.
කරත්ත පාරෙන් දුම්රිය පාරට
කොළඹ සිට මහනුවරට කරත්තයෙන් ගමන් කිරීමට හුරුව සිටි මෙරට ජනයාට ඉතා පහසුවෙන් සහ ලේසියෙන් ගමන් බිමන් යන්නටත්, නුවර වගාකළ කෝපි සහ අනෙකුත් කුළුබඩු වර්ග කොළඹට ප්‍රවාහනයටත්, කොළඹින් නුවරට සහල් ප්‍රවාහනයටත් කරත්ත යොදාගැනීම අතිශය දුෂ්කර කටයුත්තක් බව වටහා ගනිමින් 1958 අගෝස්තු මස 03 වැනි දින දුම්රිය මාර්ගය කැපීමට මංගල පස් පිඩැල්ල කපන ලදී. එයින් ගමනාගමනයට නව ආරම්භයක් ලැබීමෙන් නගර අතර ශීඝ්‍ර සංවර්ධනයකට මඟ විවර විය.
පළමු දුම්රිය කොළඹින් අඹේපුස්සට
වර්ෂ 1864 වන විට කොළඹ සිට මහනුවර දක්වා සැලසුම් කළ දුම්රිය මාර්ගයේ අඹේපුස්ස දක්වා සැතපුම් තිහක දුරක් වැඩ නිමකර ගන්නට හැකි වීමෙන් එම වර්ෂයේ දෙසැම්බර් මාසයේ අවසානයේ කොළඹ සිට අඹේපුස්ස දක්වා මෙරට ප්‍රථම දුම්රිය ගමන සිදුවිය. ඒ සුවිශේෂ ගමනට පසු කලෙක බෙල්ජියමේ රජු වූ බ්‍රාබන්ට්හි ආදිපාදවරයාද විශේෂ අමුත්තකු ලෙස එක්විය.